2023ko maiatzaren 31n, Enplegurako eta Negoziazio Kolektiborako V. Akordioak, lehenengo aldiz, “Aniztasunari” buruzko kapitulu bat jaso zuen. Bertan, enpresa-erakundeek eta sindikatuek “plantillen aniztasuna sustatzeko beharra” aitortzen dute, “aniztasun horrek dakarren giza, gizarte- eta ekonomia-potentziala aprobetxatuz”. Horren ondorioz, Hitzarmenetan arlo horretako neurri kolektibo espezifikoak txertatu behar dira, plantilla heterogeneoak lortzea ahalbidetzeko. lan-eremu inklusibo eta seguruak sortzea, LGTBI kolektiboa lan-zentroetan integratzea eta diskriminaziorik ez eragitea, eta laneko jazarpen- eta indarkeria-protokoloek lan-eremuan LGTBI pertsonen babesa jasoko dutela bermatzea.
Akordio hau bat dator artikulu honetan xedatutakoarekin. 4/2023 Legearen 15.1 artikulua, otsailaren 28koa, Transexualen Berdintasun Erreal eta Eraginkorrerako eta Pertsonen Eskubideak Bermatzeko Legearena; lege horren arabera, berrogeita hamar langiletik gorako enpresek neurriak eta baliabideak izan behar dituzte LGTBI pertsonen berdintasun erreal eta eraginkorra lortzeko.
Onartu berri den 1026/2024 EDak ia osorik jasotzen du 2023ko Akordioan xedatutakoa, eta hitzarmen kolektiboetara igortzen du protokolo hori egin dezaten. Bertan jasotzen denez, “betebehar hori betetzat jo ahalko da enpresak jazarpenaren eta indarkeriaren aurkako protokolo orokor bat duenean, LGTBI pertsonentzako neurriak aurreikusten dituena, edo, bestela, protokolo hori modu espezifikoan zabaltzen duenean haiek barneratzeko”.
Kolektiboaren benetako berdintasun eraginkorra lortzeko ezartzen diren neurriei dagokienez, aniztasuna sustatu beharko dute konpainian, kultura inklusiboa bultzatuz, LGTBI kolektiboko pertsonei erasotzen ez dien terminologia erabiliz, langileak prestatuz eta sentsibilizatuz sexu-orientazioagatik eta genero-identitateagatik gerta daitezkeen jazarpen-egoerei buruz, eta, berriro ere, hitzarmen kolektibo horiek arduratu beharko dira neurri horiek garatzeaz.
Zentzu horretan, Errege Dekretuaren 4. artikuluak ezartzen duenez, “berrogeita hamar langiletik gorako enpresentzat planifikatutako neurriak negoziatzeko betebeharra negoziazio kolektiboaren bidez antolatuko da, honela”, baina ez dira artikulu horretan sartzen. Estatutu-hitzarmenen gutxieneko edukia jasotzen duen 85 ET.
Neurri horiek negoziatzeko epeari dagokionez, Errege Dekretuaren 5. artikuluak xedatzen duenez, lan-baldintzak hitzarmen kolektiboen edo enpresa-akordioen bidez arautuko dituzten neurri planifikatuak negoziatzera behartuta dauden enpresek, baita hitzarmen kolektiborik ez duten eta langileen legezko ordezkaritza duten enpresek ere, negoziazio-batzordea eratuz planifikatutako neurriak negoziatzeko prozedura hasi beharko dute, errege-dekretu hau indarrean jarri eta gehienez ere hiru hilabeteko epean, hau da, gaurtik, 2024ko urriaren 10etik.
Planifikatutako neurrien negoziazio-prozedura hasi eta hiru hilabete igaro ondoren, horien gaineko akordiorik lortu ez bada edo aplikatu beharreko hitzarmen kolektiboak planifikatutako neurriak jasotzen ez baditu, planifikatutako neurriak negoziatzera behartuta dauden enpresek erregelamendu-testuan ezarritako neurri guztiak aplikatuko dituzte. Neurri horiek aplikatzen jarraituko da, hitzarmen kolektiboen edo enpresa-akordioen bidez adostu daitezkeenak indarrean jarri arte.