Esango zenigukete nola sortu zen erakundea eta zein izan den bere ibilbidea urte hauetan zehar?
Gaur egun, zeintzuk dira garatzen ari zareten proiektuak?
1983. urtean, Donostiako Elizbarrutiak drogazaleei eta haien familiei zuzendutako proiektu bat sustatzeko aukera planteatu zuen, une horretan gehien baztertutako eta gutxien artatutako sektoreetako bateko kideak zirelakoan.
Garai hartan Donostiako gotzaina zena, José María Setien, Iñaki Aldabalderekin batera, Italiako Elkartasun Zentroarekin (CEIS) harremanetan jarri ziren eta duela urte batzuek ezkeroztik garatzen ari ziren Hezkuntza eta Terapia Programa (Progetto Uomo/Gizakia Helburu) ezagutu zuten. Programa horren eredua 1985ean ezarri zuten Gipuzkoan, Izan Fundazioak bultzatuta (1984an sortu zen).
1997an, bere jarduera-eremua zabaldu zuen, Norbera programa sortuz. Programa horrek nerabezaroaren berezko problematikak jorratzen ditu, arrisku-egoerak eta/edo babesgabetasun-egoerak sor ditzaketenak, bai eta haien familienak ere.
Urteetan zehar, GIZAKIA HELBURU programan gure zerbitzuak dibertsifikatu ditugu, programa eta zerbitzu berriak sortuz. Horiek guztiak eskaintzen dira gaur egun:
– Programa tradizionala (1985), gizarteratze-maila txikia edo nulua duten pertsonak artatzen dituena.
– Programa Intentsiboa (1995), familia- eta gizarte-integrazioko nolabaiteko maila duten substantzien kontsumoak eragindako arazoak dituzten pertsonak artatzen dituena.
– Programa Irekia (2002), substantziaren kontsumoak eragindako arazoak dituzten pertsonak artatzen dituena, familia-, gizarte- eta lan-integrazioko mailari eusten diotenak.
– Alkoholismo Anbulatorioa Programa (2004) eta “Itxaro” EGOITZA PROGRAMA (2008) alkoholarekin arazoak dituzten pertsonak artatzen dituzte.
– Eraiki Programa (2008) gaixotasun mental larria eta substantzien erabilera/abusua duten pertsonei eta haien familiei zuzenduta dago.
Azken 3 urteetan 2 programa berri jarri ditugu martxan Gizakia Helburu programan:
– Portaerazko Adikzioen Programa (2020), non substantzia batekiko adikziorik ez dagoen. Ludopatia-arazoak, erosketa konpultsiboak eta abar dituzten pertsonei zuzentzen zaie.
– ARRIMU PROGRAMA (2022ko Abendua ezkeroztik) Substantzien kontsumo aktiboa duten eta arrisku-egoeran eta/edo gizarte-bazterketako egoeran dauden 18 eta 25 urte bitarteko gazteentzako programa.
Programa guztietan funtsezkoa da familiekiko esku-hartzea. Familiako hainbat lan-ildo daude. Baten helburua adikzio arazoak dituzten pertsonen errehabilitazio-prozesuaren kalitatea hobetzea da. Bestea, berriz, seme-alaben prozesutik harago, haien familiei arreta eskaintzera bideratuta dago, Autolaguntza taldeen eta Logoterapia Zerbitzuaren bidez.
Era berean, Gizakia Helburu Programetan artatzen ditugun pertsona guztiek tratamenduan laguntzeko hainbat zerbitzu dituzte eskura, hala nola:
– EGOITZA ALTERNATIBOA: familia-euskarririk ez duten pertsonentzat.
– ZERBITZU MEDIKO-PSIKIATRIKOA: agindutako desintoxikazioen jarraipena, asistentzia eta orientazio sanitarioa eta jarraipen psikiatrikoa.
– GIZARTE- ETA LAN-ARLOKO ORIENTAZIOA: inguruneko baliabideekin koordinatzea, oinarrizko premiak betetzeko. Lan-orientazioa.
– ZERBITZU JURIDIKO-ESPETXEA: aholkularitza judiziala, betetze alternatiboak eta espetxetik ateratzea.
– PRESTAKUNTZA JARDUERAK: Oinarrizko Prestakuntza, Lanbide Hastapena, Lanerako Prestakuntza eta Hezkuntza Orientazioa.
NORBERA programa arrisku edo babesik gabeko 13 eta 17 urte artean dauden nerabeen arreta eta orientazio programa da. Nerabezaroa bereziki modu gatazkatsuan bizi duten gazteekin lan egiten da. Arreta eman eta prebenitzen diren egoeren artean: eskola arazoak, droga kontsumoa, gatazka pertsonal eta familiarrak, indarkeriazko nahiz delituzko jokabideak, hala nola arazo psikologiko edota psikiatrikoak, joera depresiboak, jokaera autolesiboak, erreferentziazko ideiak etab. daude.
Seme/alaba nerabeekin erlazio gatazkatsuak dituzten gurasoei arreta ematen zaie. Beraien ardurak eta beldurrak aztertzeko, gatazkaren aurrean dituzten jarrerak berrikusteko, aurre egiteko estrategia berriak bilatzeko esparru bat eskaintzen zaie.
Etorkizunari begira, zeintzuk dira epe labur eta ertainean (5 urte) identifikatzen dituzuen erronka nagusiak?
Erronka garrantzitsuena adikzioen errealitate aldakorrari erantzuten jarraitzea da. Proiektu edo lehentasunen artean, kontsumo aktiboak dituzten 18 eta 25 urte bitarteko gazteentzat berriki abian jarri den Arrimu programari jarraipena ematea da, bai eta Jokabide Adikzioen Programa finkatzea ere.
Beste alde batetik, artatzen ari garen “profil tradizionalaren” egoerari oso adi gaude, gero eta narriadura fisiko, psikologiko eta sozial handiagoa baitu, eta egoera batzuk kroniko bihurtzen ari dira, eta horrek arreta handiagoa eskatzen du.
Izan Fundazioko (Gizakia Helburu eta Norbera) profesionalen plantillari dagokionez, erronka garrantzitsu bat da, kontuan hartuta gure esku-hartze sozialaren esparrua feminizatuta dagoela, funtsezkoa dela genero-parekidetasunari eustea lantaldeak eratzerakoan, are gehiago kontuan hartzen badugu gure erabiltzaileen % 75 gizonezkoak direla. Era berean, gizonezko langileen zahartzeari aurre egin behar diogu (erretiroak), mugitzen garen eremuan gizonen eskasia kontuan hartuta.
Bestalde, etengabeko prestakuntzarekin jarraituko dugu, gure eguneroko zereginetarako ezinbestekotzat jotzen baitugu.
Gaur egun, III. Berdintasun Plana prestatzen ari gara, 2023-2025 Plan Estrategikoaren garapenean eta I. Hizkuntza Planaren diseinuan.
Zer ekarpen egiten dizue Gizardatz/Hedatzen/Aisako kide izateak?
Hedatzen-en parte hartzeak aukera ematen digu beste erakunde batzuen errealitatea ezagutzeko, beharrak eta kezkak partekatzeko, eta erakundeei begira solaskide izateko, indarrak batzeko eta erakunde-kolektibo berberen parte sentitzeko.
Hori guztia bilera formalen bidez egiten da, baina profesionalen arteko harreman informalak ere garrantzia du, eta, gainera, aliantzak egin daitezke, eta, batez ere, harreman hurbilagoa ahalbidetzen du.
Hedatzen-ek elkarteei aukera ematen digu entzunda sentitzeko eta Gipuzkoako Gizarte Esku-hartzearen Hitzarmena egiten parte hartzea.